چرا و چطور با کودک خردسالمان در مورد مسائل اجتماعی حرف بزنیم؟
با توجه به اینکه امروزه مسایل اجتماعی عموما در صدر خبرهای روز قرار دارند، با یکی از کارشناسان گفتوگو کردیم تا بفهمیم چطور میتوان در مورد مسایلی مانند بیعدالتی و تبعیض با کودکان خردسال حرف بزنیم.
دکتر آلیسون بریسکو استاد دانشگاه برکلی و روانشناس کودک به سؤالات ما در این زمنیه پاسخ میدهد:

صحبت در مورد مسائل تلخ یکی از مهارتهای بچهداری است که به تمرین نیاز دارد؛
وقتی میخواهیم در مورد موضوعاتی مانند تبعیض و بیعدالتی با فرزند کوچکمان حرف بزنیم، احساس خوبی نداریم. برای همین از خودمان میپرسیم آیا کار درستی میکنیم و شاید همین سؤال ما را از این بحثها منصرف کند.
دکتر بریسکو پیشنهاد میکند تا تواناییهایمان را برای توضیح مسائل دست کم نگیریم و به خودمان اعتماد داشته باشیم. این کارشناس توصیه میکند در این شرایط از خودمان بپرسیم که جهان بدون بیعدالتی و تبعیض، چه شکلی خواهد بود و چنین دنیایی چه معنایی برای خانوادهی ما خواهد داشت و چطور زندگی ما را تغییر خواهد داد و ما چطور میتوانیم برای ساختن چنین دنیایی تلاش کنیم؟
بیانیهای برای مأموریت خانه؛
دکتر بریسکو پیشنهاد میکند تا صحبتمان با کودک را با ضمیر ما شروع کنیم: ما میخواهیم چطور ارزشهای خانوادهمان را برای فرزندمان توضیح دهیم؟
پس بهتر است قوانین خانواده را با استفاده از ضمیر ما توضیح دهیم:
- ما دعوا نمیکنیم!
- ما ظرفهامان را خودمان به آشپزخانه میبریم!
بیانیهی مأموریت خانه بیشتر ارزشها و اهداف خانواده را در بر میگیرد تا قوانینی که باید از آنها تبعیت کنیم. پدر و مادر میتوانند با هم در مورد اینکه خانواده چه ارزشهایی دارد و چطور میخواهد برای رسیدن به این ارزشها تلاش کند با هم صحبت کنند و از 3 سالگی کودک خردسالشان را نیز در این بحثها شرکت دهند. مثلا میتوان اولین صحبت با کودک را با توضیح مفهوم انصاف شروع کرد. البته باید بحث به گونهای باشد که کودک متوجه موضوع شود، مثلا میشود به کودک توضیح داد چون ما آدمهای مهربانی هستیم، از آمدن مهمان به خانه خوشحال میشویم.
بچههای خردسال هم میتوانند خیلی از موضوعات را تشخیص دهند، برای نمونه یک کودک کم سن و سال هم متوجه میشود که جه چیزی منصفانه است و چه چیزی نیست. شرکت دادن بچهها در این بحثها به آنها میآموزد که آنها هم میتوانند در تغییر جامعهای که در آن زندگی میکنند، نقش ایفا کنند.
چرا باید در مورد موضوعات تلخ با کودکان کم سن و سال صحبت کنیم؟
بررسیها نشان میدهند که پاک کردن صورت مسأله در آسیبهای اجتماعی، کمکی به حل مشکلات نمیکند. بنابراین لازم است تا در مورد این مسائل اقدام عملی کنیم. خیلی مواقع خانوادهها برای رفع بسیاری از این مشکلات تلاش میکنند اما از حرف زدن در مورد آنها در محیط خانه اجتناب میکنند.
کودکان از 6 ماهگی میتوانند حتی بدون کمک والدین موضوعاتی مانند تفاوت نژادهای انسانی را درک کنند، پس والدین باید آماده باشند تا خیلی روشن برای کودک توضیح دهند که: من دیدم که با این آدم رفتار نادرستی انجام شد، خانوادهی ما با این کار موافق نیست.
با صحبت کردن با بچهها آنها را با نتیجهگیری شخصیشان تنها نمیگذاریم و راهنماهای تازهای در اختیارشان میگذاریم.
یادمان باشد، کودکان به محض تولد در معرض مسایلی که در جامعه رخ میدهد قرار خواهند گرفت و چه بخواهیم و چه نخواهیم دیر یا زود این مسائل ذهن فرزند ما را درگیر خواهند کرد.
تلاش برای بهبود؛
دکتر بریسکو پیشنهاد میکند تا همواره ارتباطمان را در طول بحث با فرزندمان حفظ کنیم، به این معنی که به نظر آنها گوش کنیم و در مورد نظراتشان از آنها سؤال کنیم. وقتی در مورد نظرات فرزندتان کنجکاو باشید او متوجه میشود که شما به گفتوگو علاقهمند هستید و برای مشورت میتواند روی کمک شما حساب کند.