گاهی اوقات، حرف زدن با کودک خردسال ممکن است به کار پیچیدهای تبدیل شود، کودکان تمام تلاششان را برای بیان احساساتشان به کار میبندند و شما هم هر چه از دستتان بر بیاید برای خوشحالی و راحتی آنها انجام میدهید، اما نوع کلماتی که استفاده میکنید، در سادهتر شدن این رابطه مؤثر است. این درست است که در عمل، وقتی کودک بیقرار زیر گریه زده است، به عنوان پدر یا مادر نمیتوانیم در مورد تمام کلماتی که میخواهیم بگوییم، فکر کنیم، اما برای وقتهایی که فراغ بال بیشتری دارید، میتوانید از توصیههای زیر استفاده کنید.
در ادامه چند ایده را برای استفاده در روز مبادا برایتان تشریح خواهیم کرد. از این ایدهها هر طور که صلاح میدانید، استفاده کنید.

روش مونته سوری برای حرف زدن با خردسالان؛
- یادآوری کردن به جای دستور دادن: به جای اینکه بگویید: «بگیر، بشین!» میتوانید یاداوری کنید که «در خانهی ما همه موقع غذا خوردن پشت میز مینشینند.» استفاده از عباراتی مثل این برای یادآوری رفتار پسندیده به کودک از امر و نهی به او بهتر جواب خواهد داد. با این کار از دعوا و مرافعه با فرزندتان خلاص خواهید شد و به آنها احساس استقلال و کنترلی بیشتری نسبت به رفتارهایشان خواهید داد.
- از تلاشها و فعالیتها به صورت مجزا قدردانی کنید: آفرین گفتن، خوب و درست است، اما اگر به جای یک آفرین خشک و خالی به فرزندتان بگویید: «برای این کار خیلی تلاش کردی»، چون از یک فعالیت خاص و مشخص قدردانی میکنید، انگیزهی بیشتری به کودک خواهید داد. برای مثال وقتی به کودک میگویید: «دستات رو آنقدر شستی که برق میزنن!» به او میفهمانید که میتواند از طریق تلاش کردن یاد بگیرد و به نتیجه برسد. علاوه بر این با این جمله اهمیت انگیزههای ذاتی (تلاش و موفقیت) را در مقایسه با انگیزههای خارجی (تشویق و جایزه) در ذهن کودک پر رنگتر خواهید کرد. فرزند شما روزانه هزار کار انجام خواهد داد که شما را به تحسین وادار کند، چون همهی بچهها خارقالعاده هستند! در این میان، توجه به تلاش کودک اهمیت زیادی دارد و وقتی تأثیر بیشتری خواهد داشت که شما مورد به مورد به این تلاشها توجه داشته باشید. آفرین گفتن بعد از چند بار تکرار ارزشش را نزد کودک از دست خوهد داد.
- با فرزندتان در مورد کارهایی که اجازه دارد انجام دهد، حرف بزنید: کودکان هم درست مثل بزرگسالان دوست دارند در مورد کارهایی که اجازهی انجامش را دارند، بشنوند. با این کار به افزایش اعتمادبهنفس و استقلال شخصیت فرزندتان نیز کمک خواهید کرد. به جای اینکه بگویید: «میز رو خطخطی نکن»، بگویید: «میتونی روی این کاغذ نقاشی کنی». عموما تصور میشود که خردسالان دوست دارند، مدام به پدر و مادر نه بگویند و صبر و حوصلهی شما را با این نه گفتنها محک بزنند. پس وقتی میگویید: «توپ را سمت شیشه پرت نکن»، کودک بیشتر تشویق میشود تا جدیت شما را در این درخواست آزمایش کند و احتمالا کارش را تکرار خواهد کرد، اما وقتی میگویید: «اینجا میتونی با توپت بازی کنی» دست کودک را برای مخالفت کردن و نه گفتن خواهید بست.
- سؤالات و بله و خیر را با امکان انتخاب عوض کنید: همانطور که اشاره شد، خردسالان در یک مقطع تقریبا به تمام سؤالات شما جواب نه میدهند. این کاملا طبیعی و قابل مدیریت است. مثلا به جای اینکه بپرسید: «میخوای بری پارک؟» بگویید: «امروز دوست داری چی کار کنی؟» با این سؤال بچه احساس میکند او تصمیمگیرنده است و دیگر بهانهای برای مخالفت کردن نخواهد داشت. یک راه دیگر این است که کودک را در مقابل 2 انتخاب قرار دهید: «میتونیم بریم باغ وحش یا پارک، کدوم رو دوست داری؟» با این کار امکان اظهار نظر را برای کودک سادهتر میکنید. وقتی فرزند شما تصور کند که نظرش برای شما اهمیت دارد، کمتر تحریک میشود تا با شما در انجام کارها مخالفت کند.
- نظم را در عمل یاد بدهید: به جای آنکه به کودک بگویید: «فلان کار رو نکن!» به او نشان دهید تا چطور کار صحیح را انجام دهد. مثلا اگر دیدید، فرزندتان اسباببازیاش را این طرف و آن طرف میکوبد، بگویید: «میشه من یه بازی تازه با این اسباببازی نشونت بدم؟» با این کار میتوانید در مورد اینکه چطور از اسباببازیها در خانه استفاده میکنیم و چرا باید وسایلمان را سالم و زیبا نگه داریم برای فرزندتان حرف بزنید. اگر همیشه بخواهید از امر و نهی استفاده کنید، کلمات شما خیلی زود تأثیرشان را بر روی کودک از دست خواهند داد و فرزندتان دیگر برای خواستههای شما ارزشی قائل نخواهد شد. این مضوع حتی میتواند خطرناک باشد، مثلا وقتی در خیابان از کودکتان میخواهید که جلوی ماشین نرود!
- از کلمات واقعی استفاده کنید: با زبان من درآوردی با فرزندتان حرف نزنید. حتی اگر دیدید آنها اسم چیزی را ناقص ادا میکنند به صورت غیر مستقیم اسم درست را به آنها بگویید. مثلا اگر فرزندتان میگوید: «تخبگان میخوام» در جوابش بگویید: «باشه الان برات تخم مرغ رو درست میکنم.» اینطوری کودک هم با کلمهی درست آشنا میشود و هم یک گام دیگر در مسیر مستقل شدن پیش میرود. با این کار به شخصیت فرزندتان احترام هم خواهید گذاشت. ما با کلمات واقعی با کودکان حرف میزنیم چون به آنها به عنوان یک انسان احترام میگذاریم. پس وقتی غیر مستقیم اشتباه فرزندتان را تصحیح میکنید، هم طرز صحیح ادای کلمه را به میآموزید هم اعتمادبهنفس او را برای بیشتر حرف زدن از بین نمیبرید.
- از اسامی خاص استفاده کنید: مثلا وقتی برای قدم زدن در پارک با کودکتان بیرون رفتهاید به جای کلمه گل از اسم گلها مثل گل رز یا نرگس استفاده کنید. این کار هم برای شما به عنوان پدر یا مادر جذابتر خواهد بود و هم به فرزندتان کمک میکند تا با دستهبندی پدیدههای مختلف بهتر آشنا شود.